Program rezydencyjny „Praca z nadzieją na…”
16.03-21.04.2018 / wernisaż: 16.03.2018, godz. 18:00
Galeria Szara, Katowice, ul. Misjonarzy Oblatów 4
artyści: Anna Orłowska, Piotr Bosacki
kuratorka: Joanna Rzepka-Dziedzic
organizator: Galeria Szara w Katowicach
partner rezydencji: Muzeum Śląskie w Katowicach
„Praca z nadzieją na…” to program rezydencji artystycznych realizowany przez Galerię Szarą w partnerstwie z Muzeum Śląskim w Katowicach. Punktem wyjścia dla projektu jest wystawa „Wszystko osiąga się przez nadzieję. Kulturowe dziedzictwo Reformacji na Śląsku” (Muzeum Śląskie, październik 2017 – kwiecień 2018), która akcentuje bogatą, 500-letnią tradycję Kościoła ewangelickiego w regionie. Do podjęcia dialogu z wystawą w Muzeum Śląskim oraz założeniami protestantyzmu kuratorka rezydencji, Joanna Rzepka-Dziedzic, zaprosiła dwójkę artystów: Annę Orłowską oraz Piotra Bosackiego. W rezultacie powstają dwa niezależne projekty, konfrontujące osobiste doświadczenia, postawy i metody twórcze współczesnych artystów z założeniami, historią oraz skutkami Reformacji.
„Bielenie” Anny Orłowskiej, artystki wizualnej, która podejmowała już wcześniej wątki wiary w obrazy, fotografowania tego, co niewidzialne, i dziedzictwa żydowskiego, przypomina tezy dotyczące wpływu idei reformacyjnych na rozwój sztuki. Rozmaite, z reguły abstrakcyjne formy sztuki współczesnej bywają wiązane z protestancką niechęcią wobec sztuki religijnej i obrazu, przy jednoczesnym dowartościowaniu słowa. Ta nietypowa perspektywa uruchamia sieć skojarzeń i pobudza wyobraźnię do odmiennego spojrzenia na historię sztuki nowoczesnej. Ramą ekspozycji staje się idea oraz figura domu, która znajduje swój wyraz w konstrukcji wystawy. Dom to scena zarówno rodzinnego i religijnego życia, jak i materializacja utopijnych idei nowoczesności; obie łączy jeden cel – ukształtować człowieka. Dla artystki staje się on sceną dla swoistego przypisu, który dodaje do wystawy w Muzeum Śląskim.
Piotr Bosacki, znany m.in. ze swoich filmów animowanych i geometrycznych studiów muzyki, które w minimalistyczny sposób opowiadają o złożonych problemach filozoficzno-egzystencjalnych, w trakcie rezydencji w Galerii Szarej realizuje cykl drobnych instalacji rzeźbiarskich. Artysta odnosi się do jednej z głównych doktryn teologii protestanckiej – sola fide („tylko wiara”). Akt wiary jest pojmowany przez protestantów jako pierwszy i podstawowy warunek zbawienia; w szerszym ujęciu akt ten ustanawia porządek świata. Wiara odgrywa też zasadniczą rolę w rzeczywistości wizualnej. Brak wiary powoduje, że patrzymy, a nie widzimy. Gdy wierzymy, jesteśmy w stanie widzieć rzeczy, które nie istnieją. Artysta porusza też problem stosunku wiary i rozumu. Św. Augustyn mówił: „Są rzeczy, którym wierzyć nie będziemy, jeśli ich nie zrozumiemy, i są inne, których nie zrozumiemy, jeśli nie będziemy w nie wierzyć”. Wiara i rozum wspierają się wzajemnie – sugerując, że wiara jest ważniejsza od rozumu (lub odwrotnie), przesadzamy. Jak pisze Emil Cioran: „Wszelka myśl jest przesadą. Myśleć to przesadzać”.
Efekty pracy rezydentów będziemy mogli oglądać już od 16 marca w Galerii Szarej w ramach wystawy porezydencyjnej, której będą towarzyszyć liczne warsztaty, oprowadzania kuratorskie i autorskie oraz debata.
Biogramy artystów i kuratorki:
Anna Orłowska
(ur. 1986) jest fotografką i artystką wizualną, ukończyła studia magisterskie na wydziale fotografii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi (2011) oraz studia licencjackie w Instytucie Fotografii Twórczej w Opawie w Czechach (2013). W 2010 roku znalazła się na liście 50 przyszłych gwiazd fotografii światowej, sporządzonej przez kuratorów Musée de l’Elysée w Lozannie. Jest autorką m.in. wystaw „Case study: invibility” w Josef Sudek Studio w Pradze oraz w Galerii Asymetria w Warszawie i „Leakage and Other Works” w sztokholmskim Panoptikonie. W 2013 została stypendystką programu PhotoGlobal, organizowanego przez School of Visual Arts w Nowym Jorku; jest również laureatką nagrody przyznawanej podczas International Festival of Fashion and Photography w Hyères. W 2015 roku była nominowana do Discovery Award podczas Rencontres d’Arles, a w 2017 otrzymała w Higashikawie nagrodę The Overseas Photographer.
Piotr Bosacki
(ur. 1977) tworzy filmy animowane, instalacje, obiekty, rysunki, zajmuje się twórczością literacką i kompozycją muzyczną. Jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu. Wykłada w Katedrze Intermediów poznańskiego Uniwersytetu Artystycznego. Współtworzył założoną w 2007 roku nieformalną grupę artystyczną PENERSTWO i zespół muzyczny KOT. W roku 2012 wydał Urządzenie elementów, rozprawę o dziele sztuki jako konstrukcji językowej. Stypendysta „Młodej Polski” w 2010 roku. Wielokrotnie nagradzany za swoją działalność artystyczną i filmową. Otrzymał m.in. Nagrodę Publiczności na przeglądzie polskiego kina niezależnego w ramach 36. FPFF w Gdyni (2011). Nominowany do „Spojrzeń” (2013).
Joanna Rzepka-Dziedzic
(ur. 1979) autorka instalacji, fotografii, wideo oraz słuchowisk radiowych, kuratorka, aktywistka lokalna. Kuratorka Galerii Szarej w Katowicach. Prezeska Fundacji Kultury Audiowizualnej „Strefa Szarej”. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu oraz Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opavie. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej twórczość artystyczna przenika się z działalnością kuratorską oraz inicjowaniem przestrzeni kreatywnych sprzyjających współpracy.